Terug naar activiteiten

Informatie

Apps voor mensen met dementie

De smartphone en tablet (zoals de iPad) zijn niet meer weg te denken uit ons dagelijks leven. Ook je naaste met dementie kan deze nieuwe technologie gebruiken. Zo blijkt uit onderzoek dat ze veel plezier kunnen beleven aan het spelen met een tablet, zelfs als ze geen enkele ervaring met computers hadden. Ook voor jou kunnen apps een uitkomst zijn. Het is een manier om samen iets leuks te doen. Maar het kan de zorg ook verlichten. In dit artikel vind je tips voor handige en leuke apps. 

Apps voor ontspanning

Net als bij iedere activiteit, is het bij apps de kunst om iets te vinden dat aansluit bij je wensen en vermogen. Als je naaste voor het eerst op een tablet speelt, is het verstandig om vooraf een 'voorraad' spelletjes te downloaden. Zo kun je snel wisselen als iemand een spel of app niet leuk of zelfs vervelend vindt. Ook kan het helpen om meerdere keren te testen of je naaste plezier heeft met de tablet of een bepaald spel. Op deze manier kom je erachter welke spellen ze leuk vindt en misschien ook welk moment van de dag het meest geschikt is om een spel te doen.

Tips en trucs

Speel de spellen samen

  • Niet ieder spel is even makkelijk te begrijpen. Ook kan een spel er door een fout plotseling mee ophouden of krijg je video te zien als je op een reclamevlak klikt. Soms kan het daarom prettig zijn om voor een betaalde versie van een app te kiezen, omdat daar geen reclame in zit. 
  • Mensen met dementie kunnen snel afgeleid zijn. Het kan dan nodig zijn om je naaste aan te moedigen om verder te spelen.

Uitproberen en leren

  • Een eerste negatieve reactie op een tablet hoeft niet te betekenen dat het apparaat niks voor je naaste is. Uit onderzoek bleek dat veel mensen die het de eerste keer niks vonden, er een tweede of derde keer toch plezier aan beleefden. Uiteraard zijn er ook mensen die het echt niet leuk vinden. Dan heeft verder uitdagen geen zin.
  • Via de tablet word je mentaal uitgedaagd. Dat is goed voor mensen met dementie. Het is niet verstandig om steeds spellen te kiezen die maximaal uitdagen. Dat soort spellen roepen snel gevoelens op van falen, iets niet meer kunnen of frustratie. Welke spellen geschikt zijn, is een kwestie van uitproberen. De vuistregel is: je naaste moet er plezier aan beleven.
  • Spellen kunnen iemand ook op een andere manier frustreren. Bijvoorbeeld als een spel iets doet wat je niet verwacht. Zo volgt een damspel via een app vaak de internationale regels, terwijl mensen meestal 'huisregels' gewend zijn.
  • Er zijn enorm veel apps op de markt. Sommige apps die we als voorbeeld noemen, zijn getest in een onderzoek uit 2013. Veel van die apps zijn niet meer beschikbaar en daarom hieronder vervangen door alternatieven. Zie dit overzicht daarom vooral als het begin van jouw zoektocht.Ga samen op zoek naar apps waar jullie plezier mee beleven. 

Vraag anderen om tips en hulp

  • Soms weten (klein)kinderen of anderen niet goed wat ze moeten doen als ze op bezoek zijn. Helpen met de tablet, samen een spelletje doen of een filmpje kijken is vaak voor allebei leuk om te doen. 

Apps voor ontspanning

Deze apps zet je aan en vervolgens hoeft je naaste zelf niets te doen. De apps die met naam genoemd worden, komen uit een van de onderzoeken naar het inzetten van apps voor mensen met dementie.

Eenvoudige apps

  • Digitale dieren kijken
    Het kijken naar dieren is voor veel mensen ontspannend. Het spel Pocket Pond (Apple Store en Google Play) laat je naar vissen kijken terwijl er ontspannende muziek klinkt.
  • Muziek luisteren
    Via apps als Spotify kun je muziek beluisteren. Vaak zijn er openbare afspeellijsten te vinden met muziek van vroeger.
  • Geluiden
    Er zijn verschillende apps die ontspannende geluiden en/of beelden gebruiken. Denk bijvoorbeeld aan het geluid van de zee om slaap te stimuleren of vogelgeluid om te ontspannen.

Gemiddelde apps

  • YouTube
    Hier kun je video's vinden van onderwerpen die je naaste leuk vindt. Denk bijvoorbeeld aan concerten, kerkdiensten en (oude) tv-programma's. Maar ook video's over de hobby van je naaste, bijvoorbeeld tuinen, treinen, musea, pretparken, steden of postzegels. Te bekijken via Apple Store, Google Play en website.
  • Digitale fotolijst
    Verschillende apps bieden de mogelijkheid om foto's die op de tablet staan regelmatig te wisselen. Je kunt de tablet dan gebruiken als digitale fotolijst en foto's van vroeger laten zien.
  • Herinneren ophalen
    De Nederlandstalige app Dementie en herinneringen (Apple Store en Google Play) bevat vele oude foto's, geluiden en beelden om samen oude herinneringen op te halen. Met onze app 'Dat ben ik' kun je herinneringen en verhalen van je naaste verzamelen. Upload foto's en video's die positieve herinneringen oproepen bij je naaste of blader door de voorbeeldfoto's.

Moeilijkere apps

  • Luisterboeken
    Via een tablet kunnen luisterboeken worden geluisterd. Soms zijn boeken te lang om goed te volgen. Kies dan een luisterboek met gedichten of korte verhalen.

Apps die je iets laten doen

De onderstaande apps vragen om een bepaalde actie van de gebruiker. De meeste apps die genoemd worden komen uit een van de onderzoeken naar het inzetten van apps voor mensen met dementie.

Eenvoudige apps

  • Muziek maken
    Apps om eenvoudige muziekinstrumenten te bespelen zijn er in veel verschillende soorten en maten. Denk aan drums, xylofoon of keyboard. Een voorbeeld is Awesome Xylophone (Apple store) of deze Xylofoon app (Google play).
  • Kleurenspel
    Verschillende apps laten je op een eenvoudige wijze complexe en kleurrijke tekeningen maken. Voorbeelden zijn Tesla toy (Apple store, betaald), Line Art (Apple store, betaald), Triple A (Google play) en Vingerverf kunst (Google play).

Gemiddelde apps

  • Mikken / richten
    Een tablet is zeer geschikt om spelletjes op te spelen die draaien om mikken en richten. Veel van die spellen zijn heel druk met allerlei animaties. Het oudhollandse Sjoelen (Apple store en Google play) is een rustige variant op dit thema.
  • Gekleurde cirkels
    Een caleidoscoop is een buis die mooie veranderende cirkels toont. Dit effect kan de speler maken via de app Kaleidoscoop (Apple store) of Kaleidoscope Magic Paint (Google play).

Moeilijkere apps

  • Digitale boeken lezen
    Tablets zijn goede e-readers en er zijn inmiddels duizenden digitale boeken (e-books) beschikbaar. Bijkomend voordeel is dat de lettergrootte kan worden aangepast. Een boek kan te lang zijn om goed te volgen. Koop of download dan een bundel met gedichten of korte verhalen. Op de meeste tablets staat al een app om e-books te lezen
  • Digitale kunst
    Op de tablet kun je veel dingen digitaal (na)maken. Bijvoorbeeld potten bakken via Let's Create! (Apple Store of Google Play),
  • Museumbezoek
    Veel musea hebben hun collecties (deels) gedigitaliseerd. Een mooie manier om van kunst te genieten. Ga naar de website van het favoriete museum van je naaste om te kijken of je online de collectie kunt bekijken. Een erg mooi initiatief voor mensen met dementie is de (Engelstalige) app 'House of memories' van een Brits museum (Apple Store of Google Play). Hiermee kun je herinneringen ophalen aan de hand van voorwerpen van vroeger.
  • Schilderen
    Op een tablet schilderen of tekenen is niet eenvoudig. Maar de ervaring dat er kleuren en lijnen ontstaan na aanraking van het scherm, kan wel ontspannend werken. Probeer het zelf met Brushes 4 (Apple Store) of  ibis Paint X (Google Play).

Denkspellen

De spellen uit deze categorie zijn een stuk moeilijker in vergelijking met de apps hierboven. Bovendien zijn de spellen te verliezen, kan je naaste 'vastzitten' of kunnen afwijkende spelregels leiden tot frustratie. Maar voor mensen met een lichte vorm van dementie kunnen ze veel plezier en ontspanning geven. Kijk of je naaste dat ook ervaart. De meeste apps die genoemd worden, komen uit een van de onderzoeken naar het inzetten van apps voor mensen met dementie.

Gemiddelde apps

Moeilijkere apps

  • Gezelschapspellen
    Ook veel gezelschapspellen zijn tegen de computer of online tegen anderen te spelen. Voorbeelden zijn Yahtzee, Vier op een rij, Rummikub of Boter-kaas-en-eieren. Soms werken ook de moeilijkere spellen zoals dammen (Apple Store of Google Play), schaken (Apple Store, Google Play of via website), een sudoku (Apple store of Google play of via website).
  • Woordpuzzels
    Ook woordpuzzels kunnen een goede manier zijn om te ontspannen. Bij kruiswoordraadsels werkt het invullen van woorden vaak lastig. Een makkelijker alternatief is dan de woordzoeker (Apple Store, Google Play of via website)

Apps die jou helpen bij de ondersteuning van je naaste

  • Oogje in het zeil
    Smartphones en tablets hebben een camera. Je kunt hierdoor een oogje in het zeil houden bij je naaste thuis. Dat kan handig zijn als je naaste alleen woont of regelmatig alleen thuis is. Zet de tablet of smartphone neer op een strategische plek en download een speciale app. Een voorbeeld is de cloud baby monitor (Apple Store of Google Play). Er zijn ook apps die een berichtje versturen bij beweging van de voordeur.
  • Taalproblemen
    Er zijn verschillende apps voor mensen met taalproblemen. Bijvoorbeeld Gespreksboek (Apple Store en Google Play) voor mensen die moeite hebben met het vinden van woorden, maar nog wel kunnen lezen. De app He hajo (Apple store) maakt gebruik van pictogrammen om de communicatie te verbeteren. 
  • Gps
    Smartphones hebben vaak een Gps. Wanneer je je naaste een oude smartphone geeft en de de gps aanzet, kun je via je eigen telefoon zien waar je naaste is. Als je merkt dat je naaste is verdwaald, kun je je naaste bellen en helpen de weg terug te vinden. Lees meer over GPS-trackers via mobiele telefoons en andere apparaten.
  • Levensboek
    Door je foto's in te scannen en in een online fotoalbum te plaatsen, kan iedereen die op bezoek komt de foto's van vroeger samen bekijken. Via de app ‘Dat ben ik’, kun je hier ook verhalen en video’s aan toevoegen. Zo heb je altijd een gespreksonderwerp bij de hand om over te praten. 

Nog meer apps

Er zijn nog veel andere apps die plezier en ontspanning bieden. Denk bijvoorbeeld aan apps van nieuwsprogramma's of kranten, beeldbellen via Skype, Zoom of Microsoft teams en Facebook om foto's en berichten te delen. Ook hobby's of beroep kunnen inspiratie geven voor het zoeken naar apps. Zo zijn er veel apps over tuinieren, koken, gymnastiek en reizen. Blader de appstores door en kijk of er iets bij zit dat je naaste leuk vindt. 

Hulp nodig bij het vinden van fijne apps?

Het onderzoek ‘FindMyApps’ helpt mensen met dementie en mantelzorgers de apps te vinden die bij hen passen. Ook als je nog geen tablet hebt. Klinkt dit als iets voor je naaste en jou? Heb je vragen of wil je meedoen met het onderzoek? Stuur dan een e-mail naar onderzoeker David Neal: d.n.neal@amsterdamumc.nl.

Lees meer over het onderzoek op de website van FindMyApps

 

0 reacties
Gerelateerde artikelen: